چه دانش آموزی باهوش است!؟

مقدمه

ما انسان ها همگی با یکدیگر تفاوت داریم. هر انسانی از ترکیب هوشی متفاوتی برخوردار است و توانایی های متفاوتی دارد. شناسایی و پرورش تمام هوش های دانش آموزان یکی از وظایف مدارس موفق است. روانشناسان انواع مختلفی از هوشها را برای انسان ها بیان می کنند و با توجه به این تفاوتها لزوم تنوع روش های یادگیری متناسب با این تفاوت ها، را بیان می­کنند.

متاسفانه در عموم مدارس به این تفاوت های هوشی دانش آموزان توجه نمی شود. در مدارس ما معمولا به یک الی دو نوع از این هوش ها توجه می شود. دانش آموزانی که از این هوش ها برخوردارند به عنوان شاگرد زرنگ شناخته می شوند و بقیه دانش آموزان همواره تحت فشار قرار داشته و به هوش شان اهمیتی داده نمی شود. در حالی که اگر به توانایی های تمام دانش آموزان توجه شود هیچ کدام از آنها با حقارت مواجه نمی شوند و با پرورش استعدادشان می توانند در جایگاه مناسبشان قرار گرفته و به پیشرفت جامعه کمک کنند. در این نوشته توضیح مختصری در مورد این هوش های چندگانه ارائه می کنیم

۱) هوش زبانی – کلامی

این نوع هوش توانایی استفاده از کلمات و زبان است. افرادی که از این هوش بهره مند هستند، معمولا سخنوران برجسته ای هستند. آنها به جای تصویر، با کلمات فکر می کنند. آنها از مهارت هایی مثل حرف زدن، قصه گفتن، توضیح دادن، تدریس، استفاده از طنز، قانع کردن دیگران و … بهره مند هستند. شغل مناسب برای آنها شاعری، روزنامه نگاری، نویسندگی، معلمی، وکالت و سیاست است.

۲) هوش ریاضی – منطقی

صاحب این هوش دارای توانایی استفاده از استدلال، منطق و اعداد است. این افراد به صورت مفهومی و با استفاده از الگوهای عددی و منطقی فکر می کنند. آنها مهارت هایی از جمله حل مسئله، تقسیم بندی و طبقه بندی اطلاعات، کار کردن با مفاهیم انتزاعی و … دارند. شغل های مناسب برای آنها عبارت است از: مهندسی، برنامه نویسی، کار با کامپیوتر، پژوهشگری، حسابداری و ریاضی­دان.

۳) هوش موسیقیایی

این نوع هوش، توانایی تولید و درک موسیقی است. افراد متمایل به این هوش با استفاده از صداها و ریتم ها فکر می کنند. آنها بلافاصله به موسیقی و حتی صداهای محیطی عکس العمل نشان می دهند. آنها مهارت هایی از جمله آواز خواندن، نواختن آلات موسیقی، آهنگ سازی و … را دارا بوده و برای شغل هایی همچون نوازندگی، خوانندگی، آهنگ­سازی و … مناسب هستند.

۴) هوش جسمی – جنبشی

این هوش توانایی کنترل ماهرانه حرکات بدن و استفاده از اشیا است. آنها درک خوبی از حس تعادل و هماهنگی دست و چشم دارند. آنها از طریق تعامل با فضای اطرافشان قادر به یادآوری و فرآوری اطلاعات هستند. آنها مهارت هایی همچون ورزش، صنایع دستی، استفاده از دست برای ساختن یا خلق کردن و … دارند. این افراد معولا به شغل هایی همچون ورزشکاری، معلمی تربیت بدنی، هنرپیشگی، آتش نشانی و صنتگری علاقه ­مند هستند.

۵) هوش فضایی – دیداری

دارنده این هوش توانایی درک پدیده های بصری را دارد. این افراد با تصاویر فکر می کنند. آنها برای به دست آوردن اطلاعات نیاز دارند یک تصویر ذهنی واضح ایجاد کنند. آنها از نگاه کردن به نقشه ها، نمودارها، تصاویر و فیلم خوششان می آید. آنها مهارت هایی چون ساختن پازل، خواندن، نوشتن، درک نمودارها و شکل­ها، طراحی، نقاشی، ساختن تمثیل های تصویری، دست­کاری کردن تصاویر و … دارند. شغل های مناسب برای آنها عبارت است از: کار تجسمی، معماری، طراحی داخلی، مکانیک، مهندسی، کشف و اختراع.

۶) هوش طبیعت گرا

دارنده این هوش توانایی درک پدیده های مربوط به طبیعت را دارد. دارندگان این هوش از همان کودکی به حیوانات، گیاهان، جمع آوری کلکسیون هایی از طبیعت و … علاقه دارند، و از کار با وسایلی همچون میکروسکوپ و تلسکوپ و ذره بین لذت می برند. آنها علاقه زیادی به باغبانی، سفرهای تفریحی، کوهنوردی، سفربه بیابان و … دارند. شغل های مناسب برای این افراد عبارت است از: پژوهش در حوزه های طبیعت، مستندسازی فیلم های طبیعی و …

۷) هوش میان فردی (اجتماعی)

دارندگان این هوش توانایی ارتباط برقرار کردن مناسب با دیگران و فهم آنها را دارند. دارندگان این هوش می توانند مسائل را از نقطه نظر آدم های دیگر ببینند تا بفهمند آنها چگونه می اندیشند و احساس می کنند. آنها سازمان دهنده های خیلی خوبی هستند و معمولا سعی می کنند در گروه آرامش و توازن برقرار کنند. آنها مهارت هایی همچون همدلی، درک خلق و خو و احساسات دیگران، مشورت و همکاری با دیگران را دارند. آنها برای شغل هایی همچون مشاوره، فروشندگی، سیاست مداری و تجارت مناسب هستند.

۸) هوش درون فردی

این هوش مربوط به توانایی درک خود و آگاه بودن از حالات درونی خود است. دارندگان این هوش سعی می کنند احساسات درونی، تمایلات و رویاها، نقاط ضعف و قوت خود را درک کنند. آنها توانایی های همچون آگاهی از احساسات درونی، ارزیابی الگوی فکری خود، درک نقش خود در روابط با دیگران و … هستند. و برای شغل هایی همچون پژوهشگری، نظریه پردازی و فلسفه مناسب هستند.

۹) هوش هستی گرا

گاردنر در قراردادن این نوع هوش در زمره ی هوشهای دیگر تردید دارد اما از آن با عنوان “توجه به مسایل غایی انسان” نام میبرد. این هوش بیانگر تمایل انسان به طرح و جستجوی پاسخ برای پرسشهای بنیادی درباره وجود و هستی است. هوش وجودگرایانه انسان را به سوی  شناخت و درک جهان ماورای فیزیک میکشاند. هوش هستی گرایی، شامل حساسیت و استعداد برای درگیر شدن با پرسشهای عمیق درباره‌ی هستی انسان، مانند معمای زندگی، مفهوم مرگ و زندگی و پدیدآیی انسان در عرصه حیات و چرایی هستی است.

در مدرسه همت، تلاش بر این است که به هوشهای چندگانه دانش آموزان تا حد امکان توجه و آموزشها به گونه ای باشد که اولا فرد بتواند نقاط قوت و ضعف خود را شناسایی نموده و همچنین این تفاوتهای فردی در سیر آموزش لحاظ شود، چرا که همه دانش آموزان به اعتقاد ما باهوشند.