یکی از مهم ترین بخش های هر روش و نظام تعلیم و تربیت، رصد و ارزیابی وضعیت دانش آموزان و یادگیرندگان است. در روش همت نیز به این موضوع توجه ویژه ای می گردد. و با توجه به کمبودهای موجود در سیستم آموزشی، خانواده همت نوآوری هایی نیز در این زمینه انجام داده است.
تشکیل و تکمیل پرونده تفصیلی دانش آموز، به خود او، مربیان و خانواده کمک می کند تا در نقاط حساس انتخاب و تحول (مانند انتخاب رشته) بتوانند بهترین تصمیم را اتخاذ کنند و در مسیر تربیتی و آموزشی امکان طراحی و پیشنهاد فعالیت های شتاب دهنده را بیابند. و همچنین پیش از وخیم شدن وضعیت در پی اتفاقات طبیعی دوران نوجوانی، ضمن کشف موارد حساس، بر وضعیت تسلط یافته و از هزینه های احتمالی بکاهند.
برای دانش آموزان همت در کنار پرونده انضباطی معمول، از آغاز مراحل گزینش یک پرونده تربیتی تشکیل می گردد که اطلاعات مختلف حاصل از آزمون های مشاوره ای، مشاهدات ارزیابان مختلف و فعالیت های مربوطه فرد در آن ثبت می گردد. از دیگرسو، فعالیت های آموزشی و مسیری که دانش آموز در طول دوره تحصیل طی می کند با جزئیات ثبت و ضبط می گردد. مواردی که محدود به ۱-۲ نمره کلیشه ای نمی ماند، بلکه توصیف وضعیت عملکرد کلاسی به صورت دوره ای، انتخاب اولویت های مهارتی، ارزیابی همه جانبه اساتید مهارت ها، پروژه ها و خروجی های تحویلی و … را نیز در بر می گیرد.
ارزیابی کارآمد رکن مکمل تشکیل پرونده تفصیلی فرد است. عناصر اصلی ارزیابی را می توان ۱- شکل ۲- محتوا ۳- دوره های تناوب و ۴- گزارش آن در نظر گرفت. تلاش همت بر این متمرکز است که اولا شکل های مختلف ارزیابی استاندارد موجود را به کار گیرد و ثانیا ارزیابی های عملکردی، خروجی محور و میان رشته ای را نیز گسترش دهد. همچنین در محتوای آزمون ها تا حد ممکن ترکیب متناسبی را شکل دهد که شامل خواسته های کاربردی و تحلیلی همراه با موارد درسی مورد نیاز در مسیر تحصیلی دانش آموزان باشد. و این گونه تمرکز بر تولیدات دانش آموزان در دروس مختلف ضریب شایسته ای گرفته است و کارآزمون های کاملا اختصاصی همت نیز در حال توسعه می باشند.
دوره های تناوب ارزیابی تحصیلی به گونه ای است که به طور متوسط هر ماه یک ارزیابی از تمام دروس صورت می گیرد و در هر سال تحصیلی ۴ نوبت گزارش عملکرد دانش آموزان در قالب کارنامه اختصاصی همت به ایشان تحویل می گردد.
از آنجا که شکل و محتوای گزارش عملکرد خلاصه ای از نگاه ما به فرزندمان است و میزان مفید بودن گزارش را نیز تعیین می کند، در کارنامه داخلی همت، علاوه بر نمرات معمول، تا ۵ شاخص توصیفی نیز گزارش می گردد و در پایان سال، نمودار تغییر وضعیت فرد نیز گزارش می گردد. همچنین به فراخور شرایط، در شیوه گزارش نمرات کمی نیز تغییراتی حاصل می گردد تا مضرات نمرات کلیشه ای را تعدیل نماید.
لازم به ذکر است ارزیابی مختص دانش آموزان نیست و هر ساله کادر و دبیران نیز مورد ارزیابی اختصاصی از طرف دانش آموزان و مسؤولین قرار می گیرند که مبنای برنامه ریزی سال بعد خواهد بود و نتایج آن نیز به صورت تفصیلی و شخصی به همکاران گزارش می گردد.